शुद्ध – अशुद्ध शब्द

0
63950

अशुद्ध                      शुद्ध

अनाधिकार               अनधिकार

आधीन                    अधीन

अतिथी                    अतिथि

अंतर्राष्ट्रीय                 अंतरराष्ट्रीय

आध्यात्म                  अध्यात्म

अत्याधिक                 अत्यधिक

अंत्येष्ठि                    अंत्येष्टि

अंतर्ध्यान                  अंतर्धान

अकेडमिक                एकेडेमिक/अकादमिक

अहसास                   एहसास

अभीष्ठ                     अभीष्ट

अनुग्रहीत                  अनुगृहीत

अंजान                     अनजान

अंतरीक्ष                    अंतरिक्ष

अटखेलियाँ                अठखेलियाँ

अधिक्षक                   अधीक्षक

अनिश्च्त                  अनिश्चित

अवयस्क                  अवयस्क

आवाम                     अवाम

अष्ठांगयोग                 अष्टांगयोग

अवश्यकता               आवश्यकता

आँटा                      आटा

आशिर्वाद                 आशीर्वाद

अहार                     आहार

अश्वीकार                  अस्वीकार

अपरान्ह                   अपराह्न

अभिसेक                  अभिषेक

अंतर्कथा                  अंतःकथा

अनुशरण                  अनुसरण

अनभिग्य                   अनभिज्ञ

अपन्हुति                   अपह्नुति

अध्यन                     अध्ययन

अकांक्षा                     आकांक्षा

अवश्यक                  आवश्यक

अजीविका                 आजीविका

अदितीय                  अद्वितीय

अमिस                     आमिष

अराधना                   आराधना

अरपन                     अर्पण

असाढ़                     आषाढ़

आरुढ़                     आरूढ़

अनुषांगिक                 आनुषंगिक

अस्तीन                    आस्तीन

आईना                     आइना

आकंट                     आकंठ

अगामी                     आगामी

अहिल्या                    अहल्या

अहसास                    एहसास

अंताक्षरी                   अन्त्याक्षरी

अनुगृह                     अनुग्रह

अनाधिकृत                अनधिकृत

अनुदित                    अनूदित

अधारित                   आधारित

अधिकारित                आधिकारित

अध्यात्मिक                 आध्यात्मिक

अवारा                       आवारा

आद्र                        आर्द्र

आतिथे                     आतिथेय

आसा                       आशा

आट्टालिका                 अट्टालिका

आधिक्यता                 आधिक्य

आक्षादन                   आच्छादन

आंतकवादी                आतंकवादी

आँसूओं                    आँसुओं

आडवानी                   आडवाणी

आर्दता                     आर्द्रता

आबंटन                     आवंटन

अग्नेय                       आग्नेय

आहूती                      आहुति

अनुषांगिक                 आनुषंगिक

आत्मापुरुष                आत्मपुरुष

अभल                      अनभल

अकस्मात                  अकस्मात्

आहवान                   आह्वान

असाम्यता                  असाम्य

अजीविका                  आजीविका

अंतर्ध्यान                   अन्तर्धान

अधगति                    अधोगति

अक्षोहिणी                  अक्षौहिणी

अत्योक्ति                   अत्युक्ति

इंकार                       इनकार

ईमारत                      इमारत

अत्तेफ़ाक़                   इत्तफ़ाक़/इत्तिफ़ाक़

इकठ्ठा                       इकट्ठा

ईच्छा                        इच्छा

इंगलैंड                      इंग्लैंड

इंजैक्शन                     इंजेक्शन

इतिपूर्व                       इतःपूर्व

इजाद                        ईजाद

इसाई                        ईसाई

इमानदारी                    ईमानदारी

इश्वर                          ईश्वर

ईर्षा                           ईर्ष्या

उज्जवल                       उज्ज्वल

उलंघन                        उल्लंघन

उतपात                        उत्पात

उन्नती                          उन्नति

उन्मिलित                      उन्मीलित

उपर                           ऊपर

उपजाउ                        उपजाऊ

उदघाटन                      उद्घाटन

उद्दत                           उद्यत

उंतीस                          उनतीस

उनंचास                        उनचास

ऊँगलियाँ                      उँगलियाँ

उपलक्ष                        उपलक्ष्य

उहापोह                        ऊहापोह

उर्ध्व                             ऊर्ध्व

उधम                            ऊधम

उष्मा                            ऊष्मा

उदिग्न                            उद्विग्न

उश्रृंखला                        उच्छृंखला

एनकाउन्टर                    एनकाउंटर/एनकाउण्टर

एकत्रित                         एकत्र

एंजसी                          एजेंसी

एंपायर                         अंपायर

ऐहतियात                      एहतियात

ऐषणा                           एषणा

एकांतिक                       ऐकान्तिक

एतिहासिक                    ऐतिहासिक

एक्ट                            ऐक्ट

एच्छिक                        ऐच्छिक

एंकर                           ऐंकर

ऐक्यता                          ऐक्य

एश्वर्य                            ऐश्वर्य

औद्योगीकरण                  उद्योगीकरण

ऋतू                              ऋतु

ऋषीकेश                        ऋषिकेश

कालीदास                       कालिदास

कोटी                            कोटि

कुंवर                            कुंअर

कोसल्या                       कौशल्या/कौसल्या

कृतघ्नी                         कृतघ्न

करोड                         करोड़

कवियित्री                     कवयित्री

कर्त्तव्यपालन                 कर्त्तव्य-पालन

कूबत                         क़ूवत

क्योंकी                       क्योंकि

काग़ज़ातों                    काग़ज़ात

कसोटी                       कसौटी

कठिनाईयाँ                   कठिनाइयाँ

केंद्रिय                        केंद्रीय

केन्द्रीयकरण                 केन्द्रीकरण

कुमुदनी                      कुमुदिनी

केबिनेट                      कैबिनेट

काबिलयत                   क़ाबिलियत

काराग्रह                     कारागृह

कार्यवाई                      कार्रवाई

कड़ा                          कठोर

कपूत                         कुपुत्र

कोमलांगिनी                कोमलांगी

कृशांगिनी                   कृशांगी

क्लिष्ठ                       क्लिष्ट

कनिष्ट                       कनिष्ठ

कौव्वा                       कौआ

कृत्यकृत्य                   कृतकृत्य

कृप्या                        कृपया

क्रिपा                        कृपा

कियारी                      क्यारी

कीर्ती                        कीर्ति

कूआँ                         कुआँ

क्षत्रीय                       क्षत्रिय

खरोच                      खरोंच

ख़बरनबीस                  ख़बरनवीस

ख्याल                       ख़याल

खटायी                      खटाई

खलवाट                    खल्वाट

ख़ुबानी                     ख़ूबानी

गरुण                      गरुड़

गरिष्ट                       गरिष्ठ

गुणीगण                    गुणिगण

गत्यावरोध                  गत्यवरोध

गरमी                       गर्मी

गायिकी                    गायकी

गीतांजली                  गीतांजलि

गौवें                         गायें

ग्रहस्थ                      गृहस्थ

गुरू                         गुरु

गृहणी                      गृहिणी

ग्रहीत                       गृहीत

गैरसम्मानजनक          असम्मानजनक

गँठजोड                   गठजोड

गदगद                     गद्गद

गलाघोंटू                   गलघोंटू

गवाँना/गवाना             गँवाना

घन्टे                       घंटे/घण्टे

घनिष्ट                      घनिष्ठ

घबड़ाना                   घबराना

घरोंदा                      घरौंदा

घूट                         घूँट

चेष्ठा                        चेष्टा

चित                         चित्त

चिन्ह                        चिह्न

चारागाह                    चरागाह

चन्चल                      चंचल

चातकनी                   चातकी

चारुताई                    चारुता

छमा                        क्षमा

छेम                         क्षेम

छिपकली                   छिपकिली

छूआछूत                    छुआछूत

छेंड़छाड़/छेड़छाँड़         छेड़छाड़

जीर्णोंद्धार                   जीर्णोद्धार

ज़रुरी                       ज़रूरी

जयंति                       जयंती

जबाव                      जवाब

जमाता                     जामाता

जागृत                      जाग्रत

जाग्रति                     जागृति

जगत जननी               जगज्जननी

जगतनाथ                   जगन्नाथ

ज्योत्सना                   ज्योत्स्ना

ज्योतिषि                   ज्योतिषी

जुआड़ी                    जुआरी

झपना                      झँपना

झाँग                        झाग

झुझलाना                   झुँझलाना

झोका                       झोंका

झौपड़ी                     झोंपडी

टेलिविज़न                 टेलीविज़न

टिप्पड़ी                     टिप्पणी

डाकूओं                     डाकुओं

ड्राईवर                      ड्राइवर

ढूँढना                        ढूँढ़ना

ढकेला                       धकेला

ताबुत                        ताबूत

तुफान                       तूफ़ान

तत्व                            तत्त्व

तत्मय                        तन्मय

तलाब                        तालाब

त्यज्य                        त्याज्य

तरुछाया                    तरुच्छाया

तलासी                        तलाशी

तत्कालिक                  तात्कालिक

त्रितीय                       तृतीय

त्रगुन                        त्रिगुण

तृकाल                      त्रिकाल

तृकालदर्शी                 त्रिकालदर्शी

तत्वाधान                   तत्त्वावधान

तैतीस                        तैंतीस

तीनतरफा                  तिनतरफ़ा

तिलांजली                   तिलांजलि

तबियत                      तबीयत

तिथी                         तिथि

त्योरी                        त्यौरी

त्यौहार                    त्योहार

तिलस्म                    तिलिस्म

तुष्टिकरण                  तुष्टीकरण

थरमाकोल                थर्माकोल

थिसिस                    थीसीस

थुकना                      थूकना

थ्यौरी                       थ्योरी

थ्रीलर                      थ्रिलर

दरियायी                  दरियाई

दुसरे                       दूसरे

द्वंद                         द्वंद्व

दंपत्ति                      दंपति/दंपती

दिवाली                     दीवाली

दयालू                      दयालु

दुल्हे                        दूल्हे

दायित्त्व                      दायित्व

दुरुह                        दुरूह

दुरावस्था                      दुरवस्था

दारिद्रता                    दरिद्रता

दांत                         दाँत

द्वारिका                     द्वारका

द्वैवार्षिक                     द्विवार्षिक

देश-निकाला                देशनिकाला

दृष्टव्य                        द्रष्टव्य

दोश                         दोष

द्रग                           दृग

दुरुपयोग                    दुरुपयोग

दुकाने                        दुकानें

दृष्टा                           द्रष्टा

दुनियाँ                       दुनिया

दुरात्मागण                  दुरात्मगण

दृष्य                         दृश्य

दमाद                      दामाद

दावपेच                     दाँवपेंच

दवाईयाँ                   दवाइयाँ

दिवानगी                  दीवानगी

दिगजाल                   दिग्जाल

दिवारात्रि                   दिवारात्र

दस्ताबेज                   दस्तावेज़

दोपहिया                   दुपहिया

धुरंदर                      धुरंधर

धनुश                       धनुष

धातूएँ                       धातुएँ

ध्रूपद                       ध्रुपद

धौस                        धौंस

धौकनी                     धौंकनी

नर्क                         नरक

नकारा                      नाकारा

नरायन                      नारायण

नारि                          नारी

नदान                         नादान

नदेश                         नदीश

नराज                         नाराज़

न्यालय                      न्यायालय

न्यौछावर                     न्योछावर

नगद                         नक़द

नुपुर                          नूपुर

नयी                          नई

नोकरी                       नौकरी

नबाब                         नवाब

नेस्तनाबूत                    नेस्तनाबूद

नवरात्री                      नवरात्र

न्यौता                         न्योता

निशुल्क                      नि:शुल्क

निर्माणधीन                   निर्माणाधीन

निरूपम                      निरुपम

निष्कपटी                     निष्कपट

निरसता                       नीरसता

निर्दयी                         निर्दय

निरोग                         नीरोग

निलंवित                       निलंबित

निरवान                        निर्वाण

निश्चेष्ठ                          निश्चेष्ट

निरापराध                      निरपराध

नुकसानदेय                   नुकसानदेह

नौसीखिया                    नौसिखिया

पक्षीगण                       पक्षिगण

परिस्थित                      परिस्थिति

परलौकिक                    पारलौकिक

पटाच्छेप                       पटाक्षेप

परमोषधि                      परमौषधि

पजामा                         पाजामा

पांचवा                          पाँचवाँ

पितांबर                       पीतांबर

परखच्चे                       परखचे

पेंचीदा                        पेचीदा

पश्चाताप                       पश्चात्ताप

पड़ौस                          पड़ोस

पतीत                         पतित

पोसक                        पोषक

पदमिनी                       पद्मिनी

परिछेद                       परिच्छेद

पृष्ट                            पृष्ठ

पृथा                            प्रथा

पयापन                        पयःपान

पिताभक्ति                    पितृभक्ति

पिशाचिनी                     पिशाची

पैत्रिक                         पैतृक

पौरुश                         पौरुष

परिसद                        परिषद

परिशिष्ठ                       परिशिष्ट

प्राचीनतम्                     प्राचीनतम

प्रर्दशन                        प्रदर्शन

प्रदर्शिनी                      प्रदर्शनी

प्रतिक्षा                        प्रतीक्षा

प्रतीज्ञा                        प्रतिज्ञा

प्रतिनिध                      प्रतिनिधि

प्रोढ़                          प्रौढ़

प्रविष्ठ                         प्रविष्ट

प्रेयसि                         प्रेयसी

प्रशन्न                         प्रसन्न

प्रमाणिक                     प्रामाणिक

प्रसंस्करित                   प्रसंस्कृत

प्रदेशिक                      प्रादेशिक

प्राप्ती                         प्राप्ति

प्रनाम                         प्रणाम

प्रज्ज्वलित                     प्रज्वलित

प्रतिछाया                      प्रतिच्छाया

प्रसंसा                         प्रशंसा

प्रफुल्लित                     प्रफुल्ल

प्रणीवृन्द                      प्राणिवृंद

पुर्नुत्थान                      पुनरुत्थान

पुर्णिमा                        पूर्णिमा

पूर्वार्द                         पूर्वार्ध (पूर्वार्द्ध)

पूर्ती                           पूर्ति

पुरुस्कार                     पुरस्कार

पुष्पावलि                     पुष्पावली

पुलिंग                         पुल्लिंग

पुष्पांजली                     पुष्पांजलि

पूज्यनीय                      पूजनीय

पूँछना                         पूछना

पुर्नवास                       पुनर्वास

पुर्नजन्म                       पुनर्जन्म

पुनराभिनय                   पुनरभिनय

पुर्नमतदन                    पुनर्मतदान

परिपेक्ष्य                      परिप्रेक्ष्य

फासी                         फाँसी

फिट                          फुट

बेफ़ज़ूल                       फ़ज़ूल

फेहरिश्त                      फ़ेहरिस्त

बावत                         बाबत

बारात                        बरात

बिमार                        बीमार

बर्दाश्त/बर्दास्त             बरदाश्त

बदाम                        बादाम

ब्रह्मण                       ब्राह्मण

बजाए                        बजाय

बहु                           बहू

ब्रम्ह                           ब्रह्म

बज़ार                        बाज़ार

बंगला                        बांग्ला (भाषा)

बकायदा                     बाक़ायदा

बृक्ष                           वृक्ष

बहुल्यता                     बहुलता

बाहिष्कार                   बहिष्कार

बढ़ौत्तरी                     बढ़ोतरी

बिसवा                       बिस्वा

बइमान                      बेईमान

बल्व                         बल्ब

बीबी                         बीवी (पत्नी)

बेंचना                        बेचना

बंदरबाट                     बंदरबाँट

बेफ़ज़ूल                      फ़जूल

बांगमय                      वाङ्ग्मय

बानर                         वानर

बजीफा                      वज़ीफा

बिलास                       विलास

बिकराल                     विकराल

बिहार                        विहार

बियोग                        वियोग

भागवत्प्रेम                    भगवत्प्रेम

भालूओं                       भालुओं

भाषाऐं                        भाषाएँ

भागेदारी                      भागीदारी

भगीरथ                       भागीरथी

भूखमरी                      भुखमरी

भोंक                          भौंक

भडकाऊँ                     भडकाऊ

भुजंगिनी                      भुजंगी

भ्रातागण                      भ्रातृगण

भाष्कर                        भास्कर

भेंड़                            भेड़

भस्मिभूत                      भस्मीभूत

भौसागर                       भवसागर

महत्व                          महत्त्व

मालुम                         मालूम

माखन                         माक्षण

महाबलि                       महाबली

मुनी                             मुनि

मुहूर्त्त                           मुहूर्त

मृत्युन्जय                       मृत्युञ्जय

मोलवी                          मौलवी

मुकदमें                        मुकदमे

मैथली                          मैथिली

मुकंद                           मुकुंद

मालन                          मालिन

मंजू                             मंजु

मंत्रीपरिषद                     मंत्रिपरिषद

मंत्रीमंडल                      मंत्रिमंडल

मंत्रीवर                          मंत्रिवर

मतेक्य                          मतैक्य

मनोकष्ट                         मनःकष्ट

मनोकामना                     मनःकामना

मनहर                           मनोहर

माँस                             मांस

मिष्ठान                          मिष्टान्न

मँहगा                           महँगा

मंत्रोचार                         मंत्रोच्चार

महारथ                          महारत

महात्म                          माहात्म्य

मान्यनीय                       माननीय

मनोग्य                          मनोज्ञ

मेनहत                          मेहनत

मट्टी                             मिट्टी

महाज्ञ                           महायज्ञ

माखौल                         मखौल

मुखालिफत                    मुख़ालफ़त

यानि                            यानी

यथेष्ठ                            यथेष्ट

यथोचित्                        यथोचित

यथावत                         यथावत्

योगीराज                      योगिराज

योगीवर                        योगिवर

योधा                            योद्धा

यस                              यश

यशलाभ                         यशोलाभ

यसस्वी                          यशस्वी

युधिष्ठर                          युधिष्ठिर

रुपये/रूपए                     रुपये

रबिंद्र                             रवींद्र

रीत्यानुसार                       रीत्यनुसार

राजन                             राजन्

रामचरित मानस                 रामचरितमानस

रेणू                                रेणु

रुठ                                रूठ

रूपहला                          रुपहला

रणबाकुरे                         रणबाँकुरे

रसायनिक                        रासायनिक

राशीफल                         राशिफल

रेस्तरा                             रेस्तराँ

राष्ट्रिय                            राष्ट्रीय

रुखा                             रूखा

राजनैतिक                      राजनीतिक

राजागण                        राजगण

राजऋषि                        राजर्षि

रिण                             ऋण

लक्षदीप                         लक्षद्वीप

लब्धप्रतिष्ठित                   लब्धप्रतिष्ठ

लैश                             लैस

लड़ायी                          लड़ाई

लिपी                            लिपि

लाखो                           लाखों

लहुलुहान                      लहूलुहान

लघुत्तरीय                      लघुउत्तरीय

लिवर                         लीवर

वरिष्ट                          वरिष्ठ

वरूण                         वरुण

वेष                             वेश

वाल्मीकी                     वाल्मीकि

वाहिरंग                        बहिरंग

विएतनाम                     वियतनाम

विशिष्ठ                         विशिष्ट

वधु                             वधू

वस्तूओं                         वस्तुओं

वेश्यागमन                    वेश्यागमन

व्यवसायिक                  व्यावसायिक

विजई                         विजयी

वापिस                        वापस

वृज                           व्रज

विरहणी                      विरहिणी

विसमृत                       विस्मृत

वीदेह                         विदेह

विकाश                       विकास

विसम                         विषम

विराज्यमान                   विराजमान

वाहनी                         वाहिनी

विधी                          विधि

व्यापित                        व्याप्त

व्यवहारिक                    व्यावहारिक

विस्लेषण                      विश्लेषण

विशिष्ठ                          विशिष्ट

विशेस                          विशेष

वेषभूषा                          वेशभूषा

विस्वास                         विश्वास

शांती                            शांति

शिशू                             शिशु

शशीकांत                       शशिकांत

शंभू                            शंभु

शमशान                       श्मशान

शिवर                           शिविर

शिखिर                          शिखर

शांतमय                         शांतिमय

शैया                             शय्या

शिरोपीड़ा                       शिरःपीड़ा

शशी                            शशि

शताब्दि                        शताब्दी

शांतमय                        शान्तिमय

शुरूआत                      शुरुआत

श्रीमति                          श्रीमती

श्रृगांर                           शृंगार

षड़यंत्र                        षड्यंत्र

षष्ठ                             षष्टि

षष्ठिपूर्ति                       षष्टिपूर्ति

स्थिती                         स्थिति

स्थाई                          स्थायी

सुमेरू                         सुमेरु

संवर्दन                        संवर्धन/संवर्द्धन

सन्न्यास                        संन्यास

सूचि                           सूची

समान                         सामान

संपत्ती                         संपत्ति

सप्ताहिक                     साप्ताहिक

संसारिक                     सांसारिक

सिंहवाहनी                    सिंहवाहिनी

सात्यिक                      साहित्यिक

साधू                           साधु

स्वास्थ                       स्वास्थ्य

सायकिल                   साइकिल

सौंदर्यता                    सौंदर्य

स्वालंबी                    स्वावलंबी

सामर्थ                       सामर्थ्य

सशक्तिकरण              सशक्तीकरण

स्वप्नदृष्टा                   स्वप्नद्रष्टा

सदृश्य                     सदृश

साईबर                    साइबर

सिकाई                    सिंकाई

सीरीज़                     सिरीज़

सुचारू                    सुचारु

सुबेदार                   सूबेदार

सूचिबद्ध                  सूचीबद्ध

सम्वाद                   संवाद

समाधी                    समाधि

सर्जन                     सृजन

सलज्जित                  सलज्ज

सशंकित                   सशंक

सतत                       सतत्

सानन्दित                  सानन्द

सत्गति                     सद्गति

स्वयम्वर                   स्वयंवर

सतोगण                  सत्वगण

सिविर                      शिविर

सूनामी                    सुनामी

सूनसान                  सुनसान

सुचारू                   सुचारु

सुलोचनी                 सुलोचना

सेवानिवृत                सेवानिवृत्त

समानलिंगी               समलिंगी

स्वालंबन                  स्वावलंबन

स्वस्थ                      स्वास्थ्य

साम्यता                    साम्य

सन्मुख                    सम्मुख

संग्रहीत                   संगृहीत

सर्वश्व                     सर्वस्व

स्थिती                    स्थिति

सतीगुण                  सत्वगुण

समिक्षा                  समीक्षा

सहीष्णु                  सहिष्णु

सम्वाद                   संवाद

सौंदर्यता                 सुन्दरता

सवारना                 संवारना

सम्राज्य                 साम्राज्य

सौजन्यता               सौजन्य

स्वालम्बन               स्वावलम्बन

सन्मान                  सम्मान

सुश्रूषा                   शुश्रूषा

हिंदूओं                 हिंदुओं

हाथिनी                 हथिनी

हेतू                    हेतु

हृदय                  हृदय

हिमांचल              हिमाचल

हस्र                    हश्र

हतोबुद्धि             हतबुद्धि

हिरण्यकश्यप       हिरण्यकशिपु

ज्ञानमान             ज्ञानवान

 

 

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here